Ekonomi hakkında merak ettikleriniz tek içerikte!
Bir kavram düşünün, insanın ondan hiçbir şekilde uzak kalamayacağı ve yaşamı boyunca neredeyse her anında etkisi altında kalacağı, işte bu kavram ekonomidir. Ekonomi, insanların, şirketlerin ve daha üst bir perdede devletin, para, mal ve hizmetlerle nasıl ilişki kurduğunun incelenmesidir gibi bir tanım yapılabilir. Ekonomi nedir sorusuna örnekli bir açıklama ile daha anlaşılır kılacak olursak; elinizde sınırlı miktarda bulunan para ile bir şeyler satın almak istiyorsunuz. Elinizdeki para ile ne alacağınıza karar verirken aslında ekonomik bir karar alıyorsunuz. Bu para ile ihtiyacınız olan şeyi satın alırken ekonomik bir karar veriyorsunuz, işte bu durumu birey, şirket ve devlet bazında düşünebilirsiniz.
Ekonomi ne demek sorusu kelime bazında bağlama oturtulacak olursa, eski Yunanca’da hane halkı anlamına gelen oikos sözcüğü ile yönetim anlamına gelen nomos sözcüklerinin birleşmesinden oluşturulmuştur. Bununla birlikte zamanla anlamı oldukça genişlemiştir. Ekonomi ile ilgili bilinen birçok tanım olmakla birlikte en yaygın tanım Lionel Robbins’in yaptığı tanımdır. Bahsi geçen tanım: Ekonomi bilimi; kıt kaynakların alternatif kullanım olanaklarını inceleyen bir bilimdir.
Ekonomi nedir sorusu kısaca şöyle tanımlanabilir: Kaynakların en etkili şekilde nasıl kullanılacağını inceleyen bilimdir.
Liberal ekonomi, piyasaların serbest çalışmasına odaklanan bir ekonomik anlayış şeklinde kısaca tanımlanır. Adam Smith bu anlayışı “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler” anlayışı ile liberal ekonomi yaklaşımını özetleyen şekilde benimsemiştir. Burada devletin serbest piyasa ekonomisine karışmaması gerektiğinin altı çizilir. Dolayısıyla liberal ekonomi, tamamiyle rekabet ortamının girişimci ruhlarla ilerlemesini ve özel sektörün dış müdahaleye kapalı olmasını içerir. Dış müdahaleden kasıt, devlet organları tarafından serbest piyasa ekonomisinin etkileneceği davranışlardan kaçınmak olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla liberal ekonomi, bu kapsamda özetlenebilir.
Makro ekonomi, birey veya niş bir alanı ekleyen ekonomik koşullar yerine ülke ve dünya üzerinde ekonomik faaliyetleri inceler. Ekonomi üzerindeki büyük resme odaklanarak, ekonomik büyük oranları, enflasyon, milli gelir gibi konuları ele alır. Bu sayede hükümetler, merkez bankalarının ve diğer ekonomi politikası yapıcılarının ekonomi üzerinde etkilerini anlamlandırmasına yardımcı olur.
Mikro ekonomi, ekonomi kavramını bireylere, işletmelere veyahut belirli endüstrilerin ekonomik davranışlarını analiz eder. Mikro ekonomi de daha ayrıntılı analizler yapmak oldukça mümkündür. Arz ve talep kavramlarına odaklanarak, tüketicilerin belirli bir ürün için ne kadar ödeme yapacaklarını; üreticilerin bir ürünün fiyatını belirlemede nasıl davranacaklarını açıklar.
Kayıt içi ekonomi: Resmiyette tanınan ve vergilendirilen ekonomik etkinliklerdir. Vergi sistemine dahil olan işlemleri ifade eder. Örnekle açıklamak gerekirse, bir iş yerinde çalışmak ya da şirket işletmek gibi eylemler genellikle kayıt içi ekonomiye dahildir.
Kayıt dışı ekonomi: Resmi olarak düzenlenmeyen ve vergilendirilmeyen ekonomik etkinlikleri ifade eder. Daha net ve kısa bir tanımlama ile, gayri resmi ve yasadışı işlemler bu alanda sınıflandırılır.